Faus-féuse-de-cabro
Dryopteris affinis
Dryopteridaceae
Noms en français : Dryoptéris voisin, Fausse Fougère mâle.
Descripcioun :Lou faus-féuse-de-cabro trachis dins li gaudre umide, lis esboudèu e li relarg à rousage, subretout en mountagno dins lis Aup marino. Es uno planto que sèmblo proun au féuse-de-cabro, Dryopteris filix-mas, mai li foundo rèston mai o mens dóu tèms de l'ivèr. I'a mai d'escaume e que soun pu sourno sus lou pecou e li rastèu di foundo. Peréu li peno soun mens dentado e subretout se vèi uno taco sourno sus lou rastèu à la baso di peno (fotò). Coumpara emé lou féuse-de-cabro que ié sèmblo proun.
Usanço :Proche dóu féuse-de-cabro, Dryopteris filix-mas, n'en a bessai li mémis usanço.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 120 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Dryopteris
Famiho : Dryopteridaceae
Ordre : Polypodiales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Ges de flour
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Relarg à rousage
- Gaudre
- Esboudèu
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Dryopteris affinis (Lowe) Fraser-Jenk., 1979
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753